دستیابی زنان به مناصب قدرت
از جلوه های بسیار بارز تمایز جنسیتی در تمام جوامع انسانی، دستیابی اندک زنان به سمت رهبری جوامع یا کشورها در مقایسه با مردان است. برخلاف نظریه برخی از مردم شناسان پیشین مبنی بر اینکه جوامع بشری در اصل مادر شاهی بوده، یعنی زنان قدرت حاکمه را در دست داشته اند، مردم شناسان معاصر بر این باورند که هرچند در برخی جوامع ابتدایی اختیارات زنان در سطح بالایی قرار داشته، مادر شاهی واقعی در هیچ جا تحقق نیافته است.[1] حضور زنان زیبا در سمت رهبری سیاسی کشورها حتی در دوران معاصر و در جوامعی که از نظر توسعه سیاسی بر دیگر جوامع پیشی گرفته اند، همچنان ناچیز است. حقوق زنان
در سال ۱۹۹۰ از بین ۱۵۹ کشور عضو سازمان ملل متحد، تنها شش کشور ایسلند، ایرلند، نیکاراگوئه، نروژ، دومینیکن و فیلیپین دارای رئیس زن بودند. این نکته نیز در خور توجه است که زنان اندکی که ریاست دولت ها را به عهده می گیرند، اغلب بیوه یا دختر یک رهبر سیاسی مشهورند و در واقع، سمت او را به ارث می برند.[2]
گذشته از رهبری سیاسی، در دیگر سمت های مربوط به تصمیم گیری های کلان سیاسی نیز شاهد تمایز جنسیتی آشکار در بیشتر کشورها هستیم. میزان حضور زنان در سمت وزارت در سال ۱۹۹۸ در شماری از کشورها این گونه بوده است:
ترکیه%۵%، روسیه ۸%، آلمان ۸%، فرانسه ۱۲%، ایتالیا ۱۳%، استراليا 14%، نروژ 20%، انگلستان ۲۴%، آمریکا %۲۶، و دانمارک ۴۱%. این در حالی است که بسیاری از کشورها مانند ژاپن، ایران و بیشتر کشورهای عربی هیچ وزیر زنی نداشته اند. همچن میزان حضور زنان در سمت نمایندگی پارلمان در سال ۲۰۰۳ در کشورهای یاد شده این چنین بوده است: ترکیه ۴%، روسیه ۸%، آلمان ۳۲%، فرانسه ۱۲%، ایتالیا ۱۲%، استرالیا ۲۵%، نروژ ،%36 انگلستان ۱۸%، آمریکا ۱۴%، دانمارک ۳۸%، ژاپن ۷%، و ایران ۴%.[3] میانگین عضویت زنان در مجالس نمایندگان و سنا در سطح جهانی در سال ۲۰۰۶ نیز ۱7% بوده است.[4]
زنان و حق رای
فروپاشی نظام های سیاسی استبدادی در جوامع غربی و جایگزین شدن نظام های پارلمانی با طرح ایده هایی همچون حقوق شهروندی سالن زیبایی در پردیس همراه شد. حق رأی یکی از این حقوق زنان زیبا بود که در آغاز به مردان محدود شده بود، اما رفته رفته زنان غربی مبارزاتی را برای دستیابی به آن شکل دادند و سرانجام کوشش های آنان در واپسین سال های قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی به بار نشست و حق رأی زنان در تعدادی از کشورها به رسمیت شناخته شد. روند اعطای این حق به زنان طی قرن بیستم همچنان ادامه یافت تا جایی که در پایان این قرن بیشتر کشورها آن را به رسمیت شناختند. جدول زیر تاریخ دستیابی زنان به حق رأی برابر با مردان را در تعدادی از کشورها نشان میدهد:[1]
|
نیوزیلند 1893 استرالیا 1902 فنلاند 1906 کانادا 1918 آلمان،هلند 1919 امریکا 1920 |
انگلستان 1928 آفریقای جنوبی 1930 اندونزی 1941 فرانسه، ایتالیا، ژاپن 1945 چین، شیلی 1949 هند 1950 |
مصر،پاکستان 1956 مراکش 1959 الجزایر 1962 ایران، لیبی 1963 نیجریه 1977 پرو 1979 |
همانگونه که می بینیم، جریان اعطاء حق رأی به زنان از خاستگاه های غربی آغاز شده و به کشورهای اسلامی اغلب در نیمه دوم قرن بیستم به این جریان پیوسته اند. به نظر میرسد ظواهر ابتدایی برخی نصوص دینی به ضمیمة این مطلب که مشارکت سیاسی زنان از طریق رأی دادن در سنت اسلامی سابقه نداشته است، در تأخر کشورهای اسلامی در این زمینه نقشی اساسی داشته اند. با وجود این، تفسیرهای جدیدی که از نصوص دینی ارائه شد، رفته رفته زمینه وقوع برخی تغییرات را فراهم آورد، ضمن آنکه نقش حکومت های غیر مذهبی را در این زمینه نباید نادیده گرفت.
با قطع نظر از واقعیات کشورهای اسلامی، آنچه از بررسی مستندات فقهی این مسئله به دست می آید، آن است که اعطای حق رأی به زنان با موازین شرعی مغایرت ندارد.
چرا باید توی جامعه اسلامی اینگونه تبعیض وجود داشته باشه؟
نظر شما چیه؟
[1] کلاین برگ روان شناسی اجتماعی، ج۱، ص318.
[2] Calhoun, dal, Sociology, P.287,
[3]Website: www.un.org
[4] Website: www.devinfo.org